Nefrit kasalligi sabablari va buyraklarni davolash

Nefrit kasalligi - yallig'lanish xarakteriga ega buyrak kasalliklari (koptokchalar - glomerulalar, tubulalar yoki hujayralararo to'qimalar shikastlanishi). Odatda bu atama buyrak kasalliklari guruhiga nisbatan qo'llaniladi. Ba'zi manbalarda nefrit glomerulonefrit (glomerular nefrit) degan ma'noni anglatadi.

Nefrit kasalligi turlari:

glomerulonefrit - glomerulalarning yallig'lanishi (glomerular);

interstitsial yoki tubulointerstitsial nefrit - buyrak tubulalar (kanalchalar) va ularning atrofidagi to'qimalarning yallig'lanishi;

pielonefrit - kosasimon tizim va buyrak parenximasining yallig'lanishi.

 Foto: drclinics.ru

Nefrit kechishiga ko’ra surunkali va o'tkir turlarga bo’linadi. Yallig'lanish jarayonining tarqalish darajasiga ko'ra nefrit fokal va diffuz ko’rinishda bo’ladi. Sil nefriti va radiatsion nefrit ham mavjud.

Nefrit kasalligi sabablari va belgilari

Buyrak yallig'lanishi "interstitsial nefrit" odatda quyidagi dorilarni qabul qilish natijasida yuzaga keladi:

• antibiotiklar (ayniqsa, aminoglikozidlar guruhi);

• sulfanilamidlar;

• ftorxinolonlar;

• steroid bo'lmagan yallig'lanishga qarshi dorilar;

• immunosupressantlar;

• diuretiklar;

• vaksinalarni.

Postinfeksion nefrit virusli va bakterial infeksiyalardan so'ng rivojlanadi. Ba'zida interstitsial nefritning sababini aniqlash mumkin emas. Bunday holatlarda idiopatik nefrit tashxisi qo’yiladi. Nefrit (buyrak kasalligi) alomatlari kattalardagi alomatlar kasallik turiga va organlarning shikastlanish darajasiga bog'liq. 

Nefrit glomerulalar ziyonini keltirib chiqaradi va hujayralardagi yallig'lanish proliferatsiyasini keltirib chiqaradi, bu esa glomerular qon oqimining pasayishiga, oliguriyaga (siydik ishlab chiqarishning pasayishiga) va uremiyaga olib keladi. Glomeriya (siydikdagi qon) glomerulalarning shikastlanishi tufayli ham paydo bo'lishi mumkin. 

Glomerulyar nefrit - alomatlari:

• proteinuriya (siydikdagi oqsil);

• gematuriya (makrogematuriya 50% hollarda qayd etiladi);

• ESR ortishi;

• oliguriya yoki anuriya (kunlik siydik miqdori 50 ml dan kam);

• yuqori qon bosimi (180/100 mm Hg dan yuqori). Kam buyrak qon oqimi renin-angiotensin-aldosteron tizimini faollashtiradi, bu suyuqlikni ushlab turilishi va yengil gipertenziyani keltirib chiqaradi;

• yuz shishishi;

• bo'shliqlarda suyuqlik to'planishi - qorin (astsit), plevral (gidrotoraks);

• nafas qisilishi;

• bosh og'rig'i.

Interstitsial nefrit belgilari - umumiy zaiflik, ishtahaning yomonligi, allergik toshmalar, ba'zida titroq, mushaklarda og'riq.

Nefrit kasalligini davolash

Nefritni davolash faqat shifokor nazorati ostida, odatda kasalxonada amalga oshiriladi. Klinik tavsiyalar tashxisga, bemorning yoshiga, birgalikda kelgan kasalliklarga bog'liq. O'tkir glomerulonefritda kasallikning dastlabki bosqichida yotoqda dam olish, suyuqlik iste'mol qilishning cheklanishi ko'rsatilgan. Etiotrop terapiya postinfeksion glomerulonefritda amalga oshiriladi. Antibiotiklar (odatda penitsillin guruhi) buyuriladi. Furosemid shishlarni yengillashtirish uchun, sekin arterial gipertenziyani bartaraf etish uchun sekin kaltsiy kanal blokatorlari qo'llaniladi. O'tkir buyrak yetishmovchiligida oqsillarni, tuzni, kaliyni va suyuqliklarni iste'mol qilish qat'iy cheklangan. Davomiy azotemiyada gemodializ ko'rsatiladi. Immunodepressantlar nefrotik sindrom qo'shilganda qo'llaniladi. Surunkali nefritni qanday davolash - klinik ko'rsatmalar:

• Etiologik omilni yo'q qilish (sabab bo’lgan kasallik).

• Immunosupressiv terapiya (glyukokortikosteroidlar va sitostatiklar).

• Giperlipidemiya va giperkoagulyatsiyani tuzatish.

• Yuqori qon bosimini pasaytirish.

• Azot almashinuvi mahsulotlarini olib tashlash (gemodializ).

• Antikoagulyantlar va antitrombotsitlar.

• Jiddiy surunkali buyrak yetishmovchiligida surunkali gemodializ va buyrak transplantatsiyasi ko'rsatiladi.

Surunkali glomerulonefrit tashxisi qo'yilgan bemorlar sovuq qotmasliklari, surunkali infeksiya o'choqlari uchun antibiotik terapiyasini o'tkazishlari va kam oqsilli dietaga rioya qilishlari kerak. Bemorlar nefrologning nazorati ostida bo'lishi kerak. Prognoz kasallikning og'irligiga bog'liq.